Değişen Yönetim Anlayışlarının Kalkınma Planlarına Yansıması
Anahtar Kelimeler:
Yeni Kamu Yönetimi- Yönetişim- Kalkınma PlanlarıÖzet
Bu çalışmanın amacı Türkiye’de kalkınma planlarına yeni kamu yönetimi ve yönetişim yaklaşımlarının ne şekilde yansıdığını ortaya koymaktır. Geleneksel kamu yönetiminin küresel ölçekte meydana gelen değişim ve dönüşümlerle birlikte eksikliklerinin ve yetersizliklerin ortaya çıkmasıyla yeni yönetim anlayışları gündemi meşgul etmeye başlamıştır. Bu bağlamda öncelikle yeni kamu yönetimi, sonrasında ise yönetişim yaklaşımları ortaya çıkmış ve gelişmiştir. Temelde yeni aktörlerin ve yeni ilkelerin yönetim yapısında etkili olması üzerine kurulu olan bu yaklaşımlar ülkelerde çeşitli yollarla yerleştirilmeye çalışılmıştır. Kurumsal yapılanmalar, yasal düzenlemeler bunlardan önemlileridir. Tüm dünya ülkelerinde olduğu gibi Türkiye’de de bu bağlamda adımlar atılmıştır. Bu adımlardan birini de ülkede önemli bir yere sahip olan kalkınma planlarında yeni kamu yönetimi ve yönetişim yaklaşımları ile temel ilke ve esasları bağlamındaki hususların yer alması oluşturmuştur. Bu bağlamda çalışma kapsamında doküman analizi yöntemi ile kalkınma planları ele alınmış ve değerlendirilmiştir. Kalkınma planlarında belirli bir gecikme ile birlikte ifade edilen anlayışlar ve ilkelerinin yer aldığı belirtilebilir.
İndirmeler
Referanslar
AL, H. (2004). Kamu Yönetimi Temel Kanunu Tasarısı. Liberal Düşünce Dergisi, S. (33), ss. 183-197.
ARAP, İ., & YILMAZ, L. (2006). Yeni Kamu Yönetimi Anlayışının “Yeni” Kurumu: Kamu Görevlileri Etik Kurulu. Amme İdaresi Dergisi, S. 39(2), ss. 51-69.
ARSLAN, N. T. (2010). Klasik-Neo Klasik Dönüşüm Süreci: Yeni Kamu Yönetimi. CÜ iktisadi ve idari Bilimler Dergisi, S. 11(2), ss. 21-38.
ARSLANER, H., & KARACA, Y. (2017). Türkiye Kamu Yönetiminde Yönetişim Algısı: Aydın İli Vergi Dairelerinde Bir Uygulama. Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, S. 4(4), ss. 128-151.
ATEŞ, H., & BUYRUK, G. C. (2018). Bir İyi Yönetişim İlkesi Olarak Katılımcılık ve Türk Kamu Yönetiminde Katılımcılığın Konumu. Ombudsman Akademik, S. (1), ss. 81-98.
AYDIN, A. H. (2018). Kamu Yönetimine Giriş. 5. Baskı, Seçkin Yayıncılık.
BAYRAKTUTAN, Y., & BIDIRDI, H. (2015). Türkiye’de Teknolojiye Dair Politika Perspektifi ve Kalkınma Planları. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, S. (29), ss. 37-55.
BELLİ, A. (2017). Yeni Kamu Yönetimi Anlayışı Bağlamında Yerinden Yönetimin ve Yerel Yönetimlerin Değerlendirilmesi. Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi (AKAD), S. 9(16), ss. 101-118.
BOZTEPE, H. (2013). Halkla İlişkiler Perspektifinden Güven Kavramı: Katılımcılık, Şeffaflık Ve Hesap Verebilirlik İlkelerinin Kamu Kurumlarına Yönelik Güvenin Oluşmasındaki Rolü. İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi| Istanbul University Faculty of Communication Journal, S. (45), ss. 53-74.
BOZTEPE, M. (2018). Yeni Kamu Yönetimi ve Geleneksel Kamu Personel Rejimi Üzerine Etkileri. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, S. 20(3), ss. 191-210.
ÇELİK, O., & ÇETİNER, S. (2019). Türkiye Ekonomisinde Kalkınma Planları Ve Kalkınma Planlarındaki Söylem Değişiklikleri. Uluslararası Ekonomi Siyaset İnsan ve Toplum Bilimleri Dergisi, S. 2(3), ss. 121-131.
ÇEVİKBAŞ, R. (2012). Yeni Kamu Yönetimi Anlayışı ve Türkiye Uygulamaları. Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, S.1(2), ss.9-32.
ÇUKURÇAYIR, M. A., ÖZER, M. A., & TURGUT, K. (2012). Yerel Yönetimlerde Yolsuzlukla Mücadelede Yönetişim İlke ve Uygulamaları. Sayıştay Dergisi, S. (86), ss. 1-25.
DEMİR, K. A. (2014). Klasik Kamu Yönetimi Yapısından Yerelleşmeye Geçiş: Yönetişim Kapsamında Bir Değerlendirme. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, S. 2(2), ss. 151-171.
DEMİREL, D. (2014). Modernizmden Postmodernizme Kamu Yönetimi. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, S. 24(2), ss. 169-178.
DİLAVEROĞLU, A. (2020). Yönetişim İlkeleri ve Yerel Yönetimler Mevzuatına Yansımalar. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, S. 19(37), ss. 45-63.
DULUPÇU, M. A., SUNGUR, O., & KESKİN, H. (2010). Bölgesel Kalkınmada Yeni Yaklaşımlar Ve Türkiye'de Kalkınma Planlarına Yansımaları: Kalkınma Planlarının Yeni Teoriler Açısından Değerlendirilmesi. 6. Ulusal Coğrafya Sempozyumu, Ankara Üniversitesi Türkiye Coğrafyası Araştırma ve Uygulama Merkezi, Ankara.
DURGUN, S., & AYDIN, A. H. (2019). Türkiye’nin Yönetişim Performansına İlişkin Bir Değerlendirme. The Journal of Social Sciences, S. (43), ss. 538-550.
DURGUN, S., & TAŞ, İ. E. (2022). Türkiye’de Yönetişimin İzini Aramak. Uluslararası Yönetim Akademisi Dergisi, S. 5(3), ss. 569-587.
DÜLGAR, İ. P. & TOSUN, İ. (2019). Geleneksel Kamu Yönetimi Yaklaşımında İki Kırılma Noktası: Herbert Simon ve Kamu Tercihi Okulu. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, S. 33(47), ss. 159-174.
ERYILMAZ, B., & BİRİCİKOĞLU, H. (2011). Kamu Yönetiminde Hesap Verebilirlik ve Etik. İş Ahlakı Dergisi, S. 4(7), ss. 19-45.
EŞKİ, H. (2009). Kamu Yönetiminde Değişim ve Yeni Yönetim Modelleri. Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, S. 9(17), ss. 491-500.
EROĞLU, H. T. (2010). Yeni Kamu Yönetimi Anlayışının Türk Kamu Personeli Yönetimine Etkisi. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, S. 6(12), ss. 225-233.
ERSUNGUR, Ş. M., & TOPCUOĞLU, A. (2014). Kalkınma Planlarının Yoksulluğu Azaltmadaki Etkisi Üzerine Bir Analiz. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, S. 18(2), ss. 299-317.
GÖKÇE, O., & TURAN, E. (2008). Kamu Yönetiminin Dönüşümü ve Dönüşümün Temel Unsurları. Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, S. 8(15), ss. 175-200.
GÖZEL, K. A. (2003). Yeni Kamu Yönetimi Nedir. Türk İdare Dergisi, S. 75(438), ss. 195-208.
GÖZLÜGÖL, S. V. (2013). Uluslararası Hukuk Boyutuyla Hukukun Üstünlüğü. Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, S. 17(2), ss. 1423-1454.
GÜNER, H. (2014). Türkiye’de Kamu Yönetimi ve Kamu Yönetiminin Denetimi. Denetişim, S. (14), ss. 65-72.
HOOD, C. (1991). A Public Management For All Seasons?. Public Administration, S. 69(1), ss. 3-19.
KARAÇOR, S., & OLTULU, A. (2011). Demokrasi ve Yönetişim Boyutu ile Yeni Kamu Yönetimi Anlayışı. Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, S. 11(22), ss. 403-418.
KIRIŞIK, F. (2013). Kamu Yönetiminde Küresel Değişimler ve Yeni Sorun Alanları. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (38).
KORKUT, G., KÜRŞAT, O., & TETİK, A. (2015). Yeni Kamu Yönetimi Anlayışı ile Değişen Kamu Hizmeti ve Türkiye İş Kurumu. İş ve Hayat, S. 1(2), ss. 107-135.
KÜÇÜKER, E. (2012). Türkiye’de Kalkınma Planları Kapsamında Yapılan Eğitim Planlarının Analizi. Kastamonu Education Journal, S. 20(1), ss. 9-26.
LAMBA, M. (2014). Yeni Kamu Yönetimi Perspektifinden Türkiye’de Kamu Yönetimi Reformları: Genel Gerekçeler Üzerinden Bir İnceleme. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, S. 19(3), ss. 135-152.
LAMBA, M. (2015). Türkiye’de Yeni Kamu Yönetimi Anlayışının Yansımaları: Hükümet Programları Üzerinden Nitel Bir İnceleme. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, S. 20(1), ss. 127-141.
LEBLEBİCİ, D. N., & ERKUL, E. (2008). Planlı Kalkınma Deneyiminden Stratejik Planlamaya Geçiş: Türkiye Örneği. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, S. 26(1), ss. 269-285.
ÖZER, M. A. (2005). Günümüzün Yükselen Değeri: Yeni Kamu Yönetimi. Sayıştay Dergisi, S. (59), ss. 3-46.
ÖZER, M. A. (2006). Yönetişim Üzerine Notlar. Sayıştay Dergisi, S. (63), ss. 59-89.
PARLAK, B. (2011). Kamu Yönetimi Sözlüğü. MKM Yayıncılık.
SEZER, Ö., & BÜYÜKPINAR, R. (2021). Yeni Kamu Yönetimi Anlayışı ve Türkiye'de Yerelleşme Politikaları. Uluslararası Batı Karadeniz Sosyal ve Beşerî Bilimler Dergisi, S. 5(1), ss. 80-105.
SOBACI, M. Z. (2007). Yönetişim Kavramı ve Türkiye’de Uygulanabilirliği Üzerine Değerlendirmeler. Yönetim Bilimleri Dergisi, S. 5(1), ss. 195-208.
Strateji ve Bütçe Başkanlığı, 1. Beş Yıllık Kalkınma Planı, https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2022/07/Kalkinma_Plani_Birinci_Bes_Yillik_1963-1967.pdf, 25.11.2024.
Strateji ve Bütçe Başkanlığı, 2. Beş Yıllık Kalkınma Planı, https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2022/07/Ikinci_Bes_Kalkinma_Plani-1968-1972.pdf, 25.11.2024.
Strateji ve Bütçe Başkanlığı, 3. Beş Yıllık Kalkınma Planı, https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2022/08/Yeni-Strateji-ve-Kalkinma-Plani_Ucuncu-Bes-Yil_1973_1977.pdf, 25.11.2024.
Strateji ve Bütçe Başkanlığı, 4. Beş Yıllık Kalkınma Planı, https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2022/08/Dorduncu-Bes-Yillik-Kalkinma-Plani_1979_1983.pdf, 25.11.2024.
Strateji ve Bütçe Başkanlığı, 5. Beş Yıllık Kalkınma Planı, https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2022/08/Besinci-Bes-Yillik-Kalkinma-Plani-1985-1989.pdf, 26.11.2024.
Strateji ve Bütçe Başkanlığı, 6. Beş Yıllık Kalkınma Planı, https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2022/07/Altinci_Bes_Yillik_Kalkinma_Plani-1990-1994.pdf, 26.11.2024.
Strateji ve Bütçe Başkanlığı, 7. Beş Yıllık Kalkınma Planı, https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2022/07/Yedinci_Bes_Yillik_Kalkinma_Plani-1996-2000.pdf, 26.11.2024.
Strateji ve Bütçe Başkanlığı, 8. Beş Yıllık Kalkınma Planı, https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2022/07/Uzun_Vadeli_Strateji_ve_Sekizinci_Bes_Yillik_Kalkinma_Plani-2001-2005.pdf, 27.11.2024.
Strateji ve Bütçe Başkanlığı, 9. Kalkınma Planı, https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2022/07/Dokuzuncu_Kalkinma_Plani-2007-2013.pdf, 28.11.2024.
Strateji ve Bütçe Başkanlığı, 10. Kalkınma Planı, https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2022/08/Onuncu_Kalkinma_Plani-2014-2018.pdf, 30.11.2024.
Strateji ve Bütçe Başkanlığı, 11. Kalkınma Planı, https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2022/07/On_Birinci_Kalkinma_Plani-2019-2023.pdf, 30.11.2024.
Strateji ve Bütçe Başkanlığı, 12. Kalkınma Planı, https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2023/12/On-Ikinci-Kalkinma-Plani_2024-2028_11122023.pdf, 1.12.2024.
TAKIM, A. (2011). Türkiye’de 1960-1980 Yılları Arasında Uygulanan Kalkınma Planlarında Maliye Politikaları. Maliye Dergisi, S. 160(1), ss. 154-176.
TAŞ, İ. E., AVŞAR, Y., & DURGUN, S. (2022). Belediyelerin Değişen Dünyaya Uyumu: Dijital Şeffaflığa Doğru. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, S. 19(3), ss. 1674-1688.
TUNÇ, A., BELLİ, A., & AYDIN, A. (2019). Yerelde Yönetişim Algısı Üzerine Bir Alan Araştırması: Kahramanmaraş Büyükşehir Belediyesi Örneği. Gaziantep University Journal of Social Sciences, S. 18(1), ss. 256-270.
TURAN, H. T. (2013). Yönetişim ve Yeni Kamu Yönetimi. Yönetişim ve Yönetim Ekseninde Kamu Yönetimi, ss. 10-11.
YILDIRIM, M. (2009). Modernizm, Postmodernizm ve Kamu Yönetimi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, S. 6(2), ss. 380-397.
YILDIRIM, M. (2010). Kamu Yönetiminde Takdir Yetkisi: Geleneksel ve Yeni Kamu Yönetimi Arasında Karşılaştırmalı Bir İnceleme. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, S. 7(2), ss. 839-861.
