Doğu Bati Ekseninde Diş Politika Örneği: Halife Me’mûn’un Bizansla Diplomatik Ilişkileri (813-833)
Anahtar Kelimeler:
Me’mûn, Abbasi, Bizans, Diplomasi,Özet
Büyük İskender, Doğu seferine çıktığında Arapların yaşadığı Suriye ve Filistin’i ele geçirmiştir. Bu tarih, Arap-Roma ilişkilerinin temelini oluşturmuştur. Romalılar kendilerine komşu olan Araplarla ‘‘foederati’’ yani vassallık, ittifak şeklinde adlandırdığımız bir sistemi uygulamaya başladılar. Bu tarihlerde başlayan Arap Bizans ilişkileri Halîfe Me’mûn dönemine kadar büyük bir gelişme katetmiş ve onun dönemi bu ilişkilerin zirvesini teşkil etmektedir. Onun döneminde Bizans ilişkileri kesintisiz olarak yirmi yıl devam etmiştir. Bu çalışmamız ile yirmi yıllık süre zarfında Abbasi-Bizans ilişkilerinde Me’mûn devrindeki diplomatik ilişkiler ele alınmıştır.
Halîfe Me’mûn devrindeki Bizans ilişkileri hakkında yapılacak olunan bu çalışma ile bahsedilen sahaya bir katkı sunmayı amaçlanmaktadır.
İndirmeler
Referanslar
A’sem, İbn. 2020. El- Fütuh. Ankara: Ankara Okulu Yayınları.
Avcı, Casim. 2015. İslâm-Bizans İlişkileri: 610-847. Türk tarih kurumu yayınları. Ankara: TTK.
Bosworth, C.E. 1980. İslâm Devletleri Tarihi. Çeviren E. Merçil ve M. İpşirli. İstanbul: Oğuz Yayınları.
Bozkurt, Nahide. 2002. Mu’tezile’nin altın çağı: Me’mun dönemi. Ankara: Ankara Okulu yayınları.
———. 2021. Me’mûn. İstanbul: Ensar Neşriyat.
Dönmez, Ahmet. 2021. İlk Çağ’dan Viyana Kongresi’ne Diplomasi. Ankara: Grafiker Yaynları.
Ebû Ca’fer Muhammed bin Cerîr’üt-Taberî. 2000. Tarih-i Taberi (III). Çeviren M. Faruk Gürtunca. C. 3. 4 c. İstanbul: Saǧlam Yayınevi.
El-Belazuri, Ahmed B. Yahya. 2013. Fütuhu’l-Büldan = Ülkelerin Fetihleri. Çeviren Mustafa Fayda. İstanbul: Siyer Yayınları.
El-Cheikh, Nadia Maria. 2012. Arapların Gözüyle Bizans. İstanbul: Alfa.
el-Kalkaşendi. 2019. Halifelik Kurumu ve Tarihi. Çeviren Ramazan Şeşen. İstanbul: Yeditepe Yayınevi.
Gregory, Timothy E. 2005. A history of Byzantium, 306-1453. Blackwell history of the ancient world. Malden, Mass: Blackwell Pub.
Gregory, Timothy E, ve Esra Ermert. 2008. Bizans tarihi. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
Haldon, John F. 1990. Byzantium in the Seventh Century. Cambridge ;New York: Cambridge University Press.
Hami̇dullah, Muhammed. 1961. “El-İlaf Veya İslam’dan Önce Mekke’nin Iktisadi-Diplomatik Münasebetleri”. Çeviren İsmal Cerrahoğlu. AÜİFD, sy 9: 213-22. https://doi.org/10.1501/Ilhfak_0000001224.
Ibn Sa’d, Muhammad. 2015. Kitâbü’t-tabakâti’l-kebîr. Çeviren Adnan Demircan ve vd. C. 1. Istanbul.
İbn Asâkir. 1995. Tarîhu Medîneti Dımaşk. C. 25. Beyrut: Daru’l-Fikr.
İbn Kuteybe. 1960. El-Maarif. Kahire.
İbn Tayfur. 2021. Kitabu Bağdad Me’mûn Dönemi. Ankara: Ankara Okulu Yayınları.
İbnü’l Esir. 1985. El Kâmil Fi’t-Tarih. Çeviren Abdullah Köşe. Bahar Yayınları.
İbnü’t-Tıktaka. 2016. El-Fahri Devlet İdaresi, Halifeler, Vezirleri Tarihi (632-1258). İstanbul: Beyan Yayınları.
İskit, Temel. 2007. Diplomasi: tarihi, teorisi, kurumlari ve uygulamasi. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
K.Hİtti, Philip. 1989. Siyâsî Ve Kültürel İslam Tari̇hi̇. Çeviren Salih Tuğ. C. 1. İstanbul: Boğaziçi Yayınları.
Kütükoğlu, Mübahat S. 1994. Osmanlı Belgelerinin Dili: Diplomatik. İstanbul: Kubbealtı akademisi Kültür ve san’at vakfı.
Lapidus, Ira M. 2002. İslâm Toplumları Tarihi. İstanbul: İletişim.
Norwich, john julius. 2013. Bi̇zans II Yükseliş Dönemi (Ms 803-1081). İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
Ömer Nasuhi Bilmen. t.y. Kur’an Kerim’in Türkçe Meâli Alisi ve Tefsi. C. 3. İstanbul: Nesa Yayınları.
Özdal, Barış. 2015. Diplomasi Tarihi -I. Bursa: Dora Yayıncılık.
Suyûtî, İmam. 2019. Halifeler Tarihi (Târîhu’l Hulefâ). Çeviren Ahmet Gündüz. İstanbul: Asalet Yayınları.
Üçok, Bahri. 1968. İslam Tarihi Emeviler Abbasiler. Ankara: Sevinç Matbaası.
Vasilʹev, Aleksandr A. 2016. Bizans İmparatorluğu Tarihi. Çeviren Tevabil Alkaç. 1. baski. Istanbul: Alfa.
Zehebi, İmamı. 2002. Tarih’ül-İslam. Çeviren Muzaffer Can. İstanbul: Cantaş Yayınları.
